„`html
Najnowsze dane przedstawione przez Najwyższą Izbę Kontroli ujawniają szczegóły dotyczące kontroli rozliczania ulgi termomodernizacyjnej w Polsce za okres od stycznia 2022 roku do połowy 2024 roku. Przeprowadzono 46,4 tysiąca czynności sprawdzających, z czego prawie 20 tysięcy z nich zakończyło się wykryciem nieprawidłowości na łączną kwotę 78 mln zł.
Sukcesywne zwiększanie skuteczności kontroli
Podatnicy byli coraz bardziej skutecznie typowani do sprawdzeń. W 2022 roku nieprawidłowości zostały wykryte w niemal 30% przypadków, natomiast w pierwszej połowie 2024 roku w ponad 52% przeprowadzonych czynności sprawdzających natknięto się na błędy.
Czynności sprawdzające to podstawowy tryb weryfikacji, który nie wymaga decyzji skarbowej. Podatnik może przyznać się do błędu i poprawić swoje zeznanie.
Ryzyko podwójnego korzystania z ulg
Jednym z istotnych problemów jest brak automatycznego monitoringu, który pozwoliłby sprawdzić, czy osoba korzystająca z ulgi termomodernizacyjnej nie otrzymała jednocześnie wsparcia z funduszy środowiskowych. Jeśli tak się stanie, podatnik traci prawo do ulgi.
Dostępu do danych beneficjentów programów środowiskowych obecnie nie ma, co znacząco ogranicza skuteczność kontroli. Resort finansów podejmował próbę wprowadzenia odpowiednich zmian, jednak problemy prawne uniemożliwiły ich realizację do chwili obecnej.
Wymogi oraz warunki ulgi termomodernizacyjnej
Ulga, wprowadzona w 2019 roku, jest dostępna tylko dla właścicieli lub współwłaścicieli domów jednorodzinnych. Przysługuje im odliczenie od dochodu kosztów poniesionych na termomodernizację budynku, pod warunkiem zakończenia inwestycji w ciągu trzech lat od poniesienia pierwszego wydatku. Maksymalna kwota odliczenia to 53 tys. zł.
Malejące zainteresowanie podatników
Z raportu wynika, że w latach 2022-2024 nastąpił spadek liczby podatników korzystających z ulgi o ponad 44%. W 2021 roku ulgę wykorzystało 641,1 tys. osób, a w 2023 roku liczba ta spadła do 356,6 tys.
Problem braku dostępu do informacji
Najwyższa Izba Kontroli wytknęła również brak współpracy pomiędzy ministerstwem a funduszami środowiskowymi. Pięć spotkań przedstawicieli Ministerstwa Finansów i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie przyniosło oczekiwanych rezultatów z uwagi na brak odpowiednich podstaw prawnych do wymiany informacji.
Izba wskazała, że największe nieprawidłowości dotyczyły przekroczenia limitu odliczeń, a także trudności w wykryciu korzystania z ulgi przy równoczesnym wspieraniu projektów z funduszy środowiskowych.
Podatnicy stojące przed możliwością zwrotu przyznanej ulgi z urzędów skarbowych powinni podjąć decyzję o doliczeniu kwot do dochodu bądź korygowaniu wcześniejszego zeznania PIT.
Sugestie dotyczące zmian w formularzach PIT
według NIK, konieczne jest wprowadzenie zmian w formularzach zeznań rocznych PIT, które umożliwią podatnikom przejrzystsze zgłaszanie doliczeń odjętych wcześniej kwot. Taka zmiana ułatwiłaby również analizę ryzyka oraz skuteczność działań kontrolnych.
„`