Wybuch pompy ciepła. Czy to możliwe?
Wybuch pompy ciepła jest zdarzeniem niezwykle rzadkim, ale możliwym, zwłaszcza w przypadku urządzeń korzystających z czynników chłodniczych, takich jak R290 (propan). Propan jest substancją charakteryzującą się wysoką palnością, co klasyfikuje go w grupie A3 zgodnie z normą ISO 817. Urządzenia wykorzystujące R290, ze względu na swoje właściwości, muszą być montowane z zachowaniem szczególnych środków ostrożności, aby minimalizować ryzyko wybuchu. Producenci pomp ciepła coraz częściej decydują się na rozwiązania, które izolują czynnik chłodniczy na zewnątrz budynku, co znacznie zmniejsza ryzyko potencjalnego wybuchu w pomieszczeniach mieszkalnych. W przypadku rozszczelnienia takiej pompy propan ulatnia się do atmosfery, co minimalizuje zagrożenie związane z jego zapłonem. Jednakże kluczowe jest, aby urządzenia nie znajdowały się w miejscach, gdzie propan mógłby się gromadzić (np. zagłębienia terenu, pomieszczenia bez odpowiedniej wentylacji), co dodatkowo zwiększa zagrożenie.
Mimo że zastosowanie propanu w pompach ciepła staje się coraz bardziej powszechne ze względu na jego efektywność, użytkownicy muszą być świadomi zagrożeń z tym związanych. Istotne jest przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i zapewnienie odpowiedniej instalacji przez wykwalifikowanych specjalistów. Właściwe użytkowanie i regularne przeglądy minimalizują ryzyko awarii, a tym samym potencjalnych wybuchów.
Wybuch pompy ciepła w Chrząstowicach koło Opola
20 sierpnia 2024 w Chrząstowicach na Opolszczyźnie doszło do wybuchu pompy ciepła, w którym podczas prac serwisowych zginęły dwie osoby. Na miejscu interweniowało siedem zastępów straży pożarnej, w tym z Państwowej Straży Pożarnej w Opolu oraz Ochotniczej Straży Pożarnej w Chrząstowicach. Z ustaleń straży pożarnej wynika, że wybuch nastąpił podczas serwisowania urządzenia, co sugeruje, że mogło dojść do nieprawidłowości związanych z obsługą sprzętu. Rzecznik Komendy Wojewódzkiej Policji w Opolu potwierdził, że wstępne analizy wskazują na związek wybuchu z pompą ciepła. Paweł Lachman, prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, skomentował, że przy zachowaniu odpowiednich procedur i środków ostrożności, do takiego wypadku nie powinno dojść. Zwrócił uwagę na konieczność zachowania szczególnej ostrożności przy serwisowaniu pomp ciepła z palnymi czynnikami chłodniczymi, które wymagają użycia specjalistycznych narzędzi.
W jakich urządzeniach stosuje się palne czynniki chłodnicze?
Palne czynniki chłodnicze, takie jak propan (R290) i izobutan (R600a), znajdują szerokie zastosowanie w różnych typach urządzeń. Przede wszystkim są one używane w klimatyzatorach, lodówkach, zamrażarkach oraz pompach ciepła, zwłaszcza tych przeznaczonych do użytku domowego. Stosuje je także w chłodziarkach komercyjnych, takich jak te wykorzystywane w supermarketach i restauracjach, a także w urządzeniach mobilnych, takich jak lodówki turystyczne. Stosowanie palnych czynników chłodniczych w tych urządzeniach, choć ekologicznie korzystne, niesie ze sobą pewne zagrożenia. W przypadku rozszczelnienia układu, łatwopalne gazy mogą gromadzić się w zamkniętych przestrzeniach, co stwarza ryzyko pozaru lub eksplozji, jeśli dojdzie do zapłonu. Dlatego niezwykle ważne jest, aby instalacja i serwisowanie tych urządzeń były przeprowadzane zgodnie z rygorystycznymi standardami bezpieczeństwa, aby minimalizować ryzyko.