„`html
Transformacja Energetyczna: Wydzielenie Węgla Zatrzymane?
Za stabilne dostawy energii z węgla miał odpowiadać podmiot w pełni kontrolowany przez Skarb Państwa, który miał przejąć odpowiednie aktywa, w tym długi i aktywa o szacowanej wartości 17,5 mld zł. Planów wydzielenia jednak nie zaniechano; wręcz przeciwnie, komunikowano, że do niego dojdzie, choć w inny sposób. Władze były jednak ostrożne w przekazywaniu informacji, by nie wpłynąć negatywnie na rynkowe wyceny spółek energetycznych.
Zmiany w Planach Rządu
Pod koniec maja, przy Ministerstwie Aktywów Państwowych, zawiązano zespół, którego celem było opracowanie nowego modelu wydzielenia aktywów węglowych z sektora energetycznego z udziałem Skarbu Państwa. Podsumowanie prac zespołu przedstawił minister aktywów państwowych, Jakub Jaworowski, podczas spotkania w „Polityce Insight” 28 listopada. Dzień przed, na konferencji prasowej, Jaworowski po raz pierwszy publicznie przyznał, że rozważa się także opcję niewydzielenia aktywów węglowych.
Jak zaznaczył minister, „Prace nad możliwością wydzielenia lub nieaktywowaniem aktywów węglowych są w toku. Potrzebujemy dogłębnych analiz, lecz jestem przekonany, że zbliżamy się do ich końca i wkrótce przedstawimy rekomendacje.”
Energetyka Węglowa – Niedostatek i Potrzeba
Rząd i spółki zgadzają się, że elektrownie węglowe będą potrzebne w systemie elektroenergetycznym co najmniej przez następne 10 lat. Jaworowski wspomniał, że „choć jednostki węglowe będą gotowe do wytwarzania energii, nie oznacza to, że zawsze będą działać”. Nawet gdy wzrasta ilość OZE, elektrownie węglowe są kluczowe w godzinach wieczornych, kiedy podaże z OZE są ograniczone. Podkreślił to przykład z 6 listopada, gdy Polskie Sieci Elektroenergetyczne zmuszone były uruchomić rezerwy, gdyż brakowało energii w systemie. Wtedy 97% energii w Polsce pochodziło z węgla. Choć mogą być uruchamiane na krótko, te elektrownie pozostają niezbędne, choćby po to, żeby bilansować systemy energetyczne podczas tzw. dunkelflaute (brak wiatru i słońca).
Dylematy Ekonomiczne i Bezpieczeństwo Energetyczne
Obecnie pojawia się problem związany z kosztami utrzymania elektrowni węglowych. Energetyka węglowa, mimo że potrzebna, staje się nierentowna. Aby temu zaradzić, pojawiła się koncepcja Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), która miała przejąć te elektrownie i umożliwić finansowanie nowych zielonych projektów dla spółek energetycznych.
Krytyczne Wyzwanie – Rentowność i Finansowanie
Minister akcentował, że elektrownie węglowe nie przynoszą wystarczających zysków, co może wpłynąć na finansowanie transformacji zielonej. Dla wielu spółek to sytuacja trudna, gdyż bez wydzielenia aktywów węglowych, takie firmy napotykają bariery w pozyskiwaniu finansów. Ciekawym przykładem była tu Enea, która wytwarzała zyski nie z produkcji energii z węgla, lecz z zakupu energii po niższej cenie na giełdzie.
Ostateczna decyzja w kwestii wydzielenia ma być ogłoszona na początku przyszłego roku. Jedno z proponowanych rozwiązań sugeruje utrzymanie części mocy węglowych w tzw. rezerwie zimnej, co zapewniłoby utrzymanie mocy produkcyjnych w sytuacjach krytycznych. Mechanizm ten jednak wymaga dalszych konsultacji i zgody Komisji Europejskiej, zwłaszcza w kontekście pomocy dla energetyki gazowej.
„`