„`html
Wywiad przeprowadzony z wiceministrem Janem Szyszką porusza tematykę wykorzystania funduszy europejskich, zwłaszcza w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i związanych z tym kontrowersji i wyzwań. Wiceminister podkreśla swoją odpowiedzialność za prawidłowe wydatkowanie publicznych środków oraz konieczność zdecydowanego reagowania na wszelkie nieprawidłowości. Odrzuca zarzuty o posługiwanie się retoryką opozycji, argumentując, że transparentność i sprawiedliwość stanowią podstawowe zasady obecnego rządu.
Kontrola i przejrzystość wydatkowania środków z KPO
Wiceminister Szyszko zaznacza, że dostępność informacji na temat inwestycji realizowanych z KPO jest publiczna i każdy obywatel może sprawdzić, na co są przeznaczane fundusze. Otwarta i przejrzysta komunikacja z obywatelami oraz błyskawiczne reagowanie na ewentualne uchybienia to elementy wyróżniające obecne władze w porównaniu do poprzedników. Nawet niewielka skala nieprawidłowości w projekcie, jak 4-5 procent, jest oceniana jako zbyt wysoka i wymaga natychmiastowych działań naprawczych.
Brak obowiązku promowania inwestycji z KPO
W odróżnieniu od poprzednich projektów, w Krajowym Planie Odbudowy nie ma jasno określonego wymogu reklamowania inwestycji lub informowania o nich tabliczkami. Wiceminister przyznaje jednak, że potrzebna jest większa kampania informacyjna pokazująca pozytywne efekty KPO i przyczyniająca się do przeciwdziałania dezinformacji. Dotychczasowe działania komunikacyjne są oceniane jako niewystarczające i wymagają szerszego zakresu.
Instrumentalizacja urzędników a problem informacji
Wiceminister zwraca uwagę na niepokojące sytuacje, gdy byli członkowie administracji próbują wywierać nacisk na urzędników służby cywilnej w celu pozyskiwania informacji do celów partyjnych. Wskazuje, że służba cywilna powinna pozostać apolityczna i odporna na tego typu działania, zaś wszelkie próby instrumentalnego wykorzystywania urzędników są nieakceptowalne.
Wydatkowanie środków i zmiany w programach wsparcia
Rozmowa dotyka również kwestii sensu dalszego wspierania branży HoReCa kilka lat po zakończeniu pandemii. Wiceminister wyjaśnia, że opóźnienia w realizacji wsparcia wynikały z wcześniejszego zablokowania wypłat przez Unię Europejską, a obecnie nie ma już możliwości modyfikacji tych inwestycji. Wskazuje również na ograniczenia programu KPO – nie przewiduje on wsparcia bezpośredniego dla przedsiębiorców czy takiej formy jak bon turystyczny.
Zarządzanie środkami grantowymi i pożyczkowymi
Wiceminister tłumaczy, że KPO składa się z części grantowej i pożyczkowej. Grantowe inwestycje muszą być zrealizowane do sierpnia 2026 roku, natomiast w przypadku pożyczek wystarczy podpisanie kontraktów w tym terminie. Jako przykład podaje inwestycje w morską energetykę wiatrową, gdzie część kosztów pokrywana jest właśnie z pożyczek.
Kontrole, opóźnienia i renegocjacje
Trwające kontrole i śledztwo dotyczące wydatkowania funduszy KPO mają potrwać do września, jednak nie przewiduje się, by miało to wpłynąć na harmonogram wypłat. Celem nadchodzącej rewizji Planu Odbudowy będzie maksymalne wykorzystanie dostępnych środków grantowych, zaś część pożyczkowa będzie wykorzystywana tylko wtedy, gdy będzie to korzystne dla gospodarki.
- W ramach KPO swobodnie przesunięto środki z parków kieszonkowych na inwestycje w bezpieczeństwo i obronność, co pokazuje otwartość Komisji Europejskiej na negocjacje celów inwestycyjnych przy wykazaniu nowej sytuacji geopolitycznej.
- Jednocześnie niemożliwe było przesunięcie wsparcia z branży HoReCa na inne cele, takie jak leczenie chorób onkologicznych, gdyż wymagało to wcześniejszych negocjacji i uzasadnienia zmiany.
Dezinformacja a postrzeganie KPO
Wiceminister zwraca uwagę na szkodliwość dezinformacji wokół funduszy unijnych, która może rzutować na wizerunek Polski za granicą i być wykorzystywana politycznie, także przez podmioty zagraniczne. Podkreśla, że obecnie nie ma przesłanek do obaw o konsekwencje finansowe dotyczące transferów z Unii Europejskiej.
- Kampanie medialne wokół rzekomego marnotrawstwa środków unijnych bazują często na nieprawdziwych informacjach.
- Sprostowania nie docierają do tak szerokiego grona odbiorców jak pierwotne fejki, co pogłębia problem.
Polityczna gra wokół KPO w Polsce i za granicą
Zgodnie z wypowiedzią wiceministra, KPO bywa wykorzystywane jako narzędzie politycznej walki nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach. Podaje, że podczas pojawienia się kontrowersji wokół inwestycji HoReCa od razu sprawdzano analogiczne sytuacje w innych państwach unijnych, a nawet w USA.
Zmiany modelu wsparcia biznesu w przyszłości
Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia z zarządzania funduszami, wiceminister sugeruje, że w kolejnych unijnych budżetach wsparcie powinno być kierowane do sektorów najbardziej innowacyjnych, a model pomocy powinien być dostosowany do realnych potrzeb.
Strategia komunikacyjna rządu oraz partii Polska 2050
Rząd stara się prowadzić spójną komunikację w kluczowych kwestiach, takich jak KPO. W razie kryzysów, wspólne stanowisko prezentowane jest zarówno przez przedstawicieli rządu, jak i partii Polska 2050. Wykorzystywanie doświadczeń z kampanii informacyjnych, jak przy polityce mieszkaniowej, uznawane jest za skuteczne narzędzie.
Szacunek dla pieniędzy publicznych i rozliczalność
Wiceminister stanowczo odcina się od zarzutów o brak kompetencji do rozliczania nieprawidłowości. Przypomina przykłady nieprawidłowości finansowych poprzedniej ekipy rządowej, podkreślając, że obecne podejście opiera się na poszanowaniu interesu publicznego i braku tolerancji dla korupcji czy nadużyć.
Podsumowując, przedstawione stanowisko akcentuje konieczność przejrzystości, reakcji na nieprawidłowości, otwartości na korekty inwestycyjne oraz skutecznej komunikacji z obywatelami. Wiceminister wyraził przekonanie, że każdy kryzys może być okazją do zwiększenia zainteresowania społeczeństwa i lepszego wykorzystania funduszy publicznych.
Plany ministerstwa na przyszłość
Na najbliższy czas priorytetem jest szybka realizacja wydatkowania środków z KPO. Ministerstwo zaangażuje się także w negocjacje dotyczące nowego budżetu unijnego oraz pracę nad ustawą samorządową regulującą relacje między miastami i ich otoczeniem. Dodatkowo trwają prace nad nową strategią rozwoju kraju do roku 2035, która ma zastąpić już nieaktualny dokument z 2016 roku.
Decyzje strategiczne mają być podejmowane z szerokim udziałem opinii publicznej oraz partnerów koalicyjnych, zgodnie z zasadą dialogu i rzetelnego tłumaczenia podejmowanych działań.
„`